Αν τώρα παραστήσουμε στο μυαλό μας ανθρώπους που να συλλαμβάνουν τον κόσμο ως συνεχή ύπαρξη (σε σχέση με τη μυχιότητα τους, τη βαθιά τους υποκειμενικότητα), θα πρέπει επίσης να αντιληφθούμε πως τους είναι αναγκαίο να του αποδώσουν τις ιδιότητες ενός πράγματος «ικανού να δρα, να σκέφτεται και να μιλάει» (όπως ακριβώς κάνουν οι άνθρωποι). Μέσα σ’αυτή την αναγωγή του σε πράγμα, ο κόσμος παίρνει ταυτόχρονα τη μορφή της μεμονωμένης ατομικότητας και της δημιουργικής δύναμης. Αλλά αυτή η προσωπικά ξέχωρη δύναμη έχει συνάμα το θεϊκό χαρακτήρα της απρόσωπης, αξεχώριστης και ενύπαρχτης ύπαρξης. Με μια έννοια, ο κόσμος είναι ακόμα, κατά βάση, ενύπαρξη χωρίς ξεκάθαρα όρια (αξεχώριστη ροή του είναι μέσα στο είναι, μου ’ρχεται στο μυαλό η ασταθής παρουσία των νερών μέσα στα νερά. Αυτό αληθεύει, τόσο ώστε η θέση, μέσα στον κόσμο, ενός «υπέρτατου Όντος», ξέχωρου και οροθετημένου όπως ένα πράγμα, είναι στην αρχή ένα φτώχεμα. Αναμφίβολα, στην εφεύρεση ενός «υπέρτατου Όντος» ενυπάρχει η θέληση να οριστεί μια αξία μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη. Όμως αυτή η επιθυμία για επαύξηση έχει σαν συνέχεια μια μείωση. Η αντικειμενική προσωπικότητα του «υπέρτατου Όντος» το τοποθετεί μέσα στον κόσμο δίπλα σε άλλα προσωπικά όντα της ίδια φύσης, που είναι, όπως και εκείνο, υποκείμενα συνάμα και αντικείμενα, αλλ’ απ’ τα οποία είναι ξεκάθαρα ξέχωρο. Οι άνθρωποι, τα ζώα, τα φυτά, τα αστέρια, οι μετεορίτες…εφόσον είναι ταυτόχρονα πράγματα και μύχια όντα, μπορούν να θεαθούν δίπλα σε ένα «υπέρτατο Ον» αυτού του είδους, που, όπως και τα άλλα όντα, είναι μέσα στον κόσμο που είναι, όπως και τα άλλα, ασυνεχές. Μεταξύ τους δεν υπάρχει τελική ισότητα. Το «υπέρτατο Ον» κατέχει εξ’ ορισμού το κυρίαρχο αξίωμα. Είναι όμως όλα τους του ίδιου είδους, όπου η ενύπαρξη κι η προσωπικότητα ανακατεύονται, όλα τους μπορούν να είναι θεϊκά και προικισμένα με λειτουργική δύναμη όλα τους μπορούν να μιλήσουν την γλώσσα του ανθρώπου. Έτσι κατ’ ουσία ευθυγραμμίζονται, παρ΄όλα αυτά σε μια βάση ισότητας. Πρέπει να υπογραμμίσω αυτό το χαρακτήρα αθέλητου φτωχέματος και περιορισμού: οι χριστιανοί δεν διστάζουν ν’ αναγνωρίσουν σήμερα την αρχέγονη συνείδηση του Θεού που πιστεύουν στα διάφορα «υπέρτατα Όντα», που έχουν κάπως κρατήσει στη μνήμη τους οι «πρωτόγονοι». Αυτή όμως η εκκολαπτόμενη συνείδηση δεν είναι ένα ξεπέταγμα· αντίθετα, είναι ένα είδος μαραζώματος ενός ζωικού αισθήματος, χωρίς αντιστάθμισμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου